Uzależnienie nie dotyka jedynie osoby pijącej, gdyż cierpi na tym całe jego najbliższe otoczenie. Rodzina bardzo dotkliwie odczuwa skutki alkoholizmu. Początkowo pojawia się bunt, rozpacz i wymagania dotyczące zaprzestania picia. Jednak bez fachowej pomocy alkoholik nie wyjdzie z nałogu. Z czasem rodzina zaczyna żyć w nowej alkoholowej rzeczywistości.
Czym jest alkoholizm?
Alkoholizm jest przewlekłą i postępującą chorobą, która nieleczona będzie skutkowała śmiercią osoby uzależnionej. Nałóg ten systematycznie wyniszcza organizm oraz negatywnie oddziałuje na psychikę, przyczyniając się do rozwoju zaburzeń, np. depresji. Choroba alkoholowa jest bezpośrednio związana z nadmiernym i kompulsywnym spożywaniem napojów alkoholowych.
Jakie są przyczyny alkoholizmu?
Zazwyczaj alkoholizm ma różne podłoża. Psychopatologia uzależnień wyróżnia trzy główne czynniki przyczynowo-skutkowe, które odpowiadają za rozwój choroby alkoholowej, należą do nich:
- Czynniki genetyczne – jeżeli dziecko wychowywało się w rodzinie alkoholowej, wówczas jest bardziej podatne na popadanie w nałogi. Jednak nie oznacza to, że każda osoba dorastająca w środowisku alkoholowym, w dorosłym życiu popadnie w uzależnienie.
- Czynniki psychologiczne – uszkodzenie funkcjonowania ośrodka przyjemności w ośrodkowym układzie nerwowym, które objawia się traktowaniem picia alkoholu, jako nagrody lub ucieczki przed objawami zespołu abstynencyjnego.
- Czynniki społeczne – uzależnienie może wynikać z przynależności do określonej grupy społecznej lub poprzez wywieranie presji jej członków. Dodatkowo za alkoholizm może być odpowiedzialne przekonanie, że napoje procentowe poprawiają nastrój i samopoczucie.
Jak objawia się uzależnienie od alkoholu?
Głównym objawem uzależnienia jest silna i niepohamowana chęć sięgnięcia po alkohol, czyli tzw. głód alkoholowy. Nałogowiec nie jest w stanie kontrolować swojego zachowania względem napojów procentowych. Innymi objawami uzależnienia są:
- upośledzenie kontroli nad ilością spożywanego alkoholu;
- zwiększona tolerancja na alkohol;
- występowanie zespołu abstynencyjnego, który jest związany z zaprzestaniem picia;
- sięganie po alkohol, mimo świadomości skutków;
- stany depresyjne;
- otępienie alkoholowe.
Jak choroba wpływa na życie rodzinne?
Alkoholizm jednej osoby negatywnie wpływa na całą rodzinę, przysparza wielu problemów oraz prowadzi do jej destrukcji i rozpadu. To szkody w obszarze emocjonalnym, społecznym i finansowym. Schematyczne postępowanie większości rodzin alkoholowych jest podobne, a funkcjonowanie jest zależne od postępowania osoby pijącej. Poszczególni członkowie rodziny w różny sposób starają zaadaptować się do zmienionych, trudnych i wymagających warunków.
Z jakimi trudnościami mogą spotkać się bliscy osoby uzależnionej od alkoholu?
Życie w rodzinie alkoholowej wiąże się z ogromnym stresem i niepewnością. Taki stan może trwać nawet kilka lat. Jest to bolesne doświadczenie, które zostawia trwały „ślad” na psychice zarówno osób dorosłych, jak i dzieci. Członkowie rodziny zmagają się z chronicznym stresem, często również z zagrożeniem. Dodatkowo stale pozostają w bezpośrednim kontakcie z patologicznymi zachowaniami alkoholika.
Czym jest współuzależnienie?
Wieloletnie życie z osobą uzależnioną powoduje utrwalenie się określonych reakcji przystosowawczych do konkretnych sytuacji, co określane jest mianem współuzależnienia. Pojęcie to należy rozumieć jako zaburzoną adaptację do trudów życia z alkoholikiem poprzez utrwalenie danych wzorców reagowania i funkcjonowania, które powstały w wyniku utrzymywania relacji z uzależnionym.
Kto jest najbardziej narażony na współuzależnienie?
Współuzależnienie dotyczy współmałżonka lub partnera/ki osoby uzależnionej, czyli osoby, która potencjalnie może wyjść z tej relacji. Co ważne, syndrom współuzależnienia nie dotyczy dzieci alkoholika, choć mogą one prezentować pewne reakcje z tego obszaru.
Jakie są przyczyny współuzależnienia?
Współuzależnienie zależne jest od indywidualnych cech osobowości. Na największe prawdopodobieństwo jego występowania narażone są osoby z niską samooceną oraz poczuciem własnej wartości, brakiem wiary w siebie i własne możliwości oraz niemożnością poradzenia sobie w stresujących sytuacjach. Rozwój współuzależnienia związany jest także z więzami rodzinnymi, np. posiadanie dzieci lub dysfunkcjonalne wzorce z dzieciństwa.
Jak objawia się współuzależnienie?
Podstawowym symptomem współuzależnienia jest wieloletnie trwanie w destruktywnej relacji bez szukania pomocy z zewnątrz. Innymi objawami tego symptomu są:
- usprawiedliwianie nałogu alkoholika;
- ukrywanie zachowań osoby uzależnionej przed innymi;
- przekonanie o możliwości pomocy osobie uzależnionej;
- izolowanie się od innych;
- poczucie niskiej wartości;
- stany depresyjne;
- zaniedbywanie własnych potrzeb;
- lęk przed odejściem.
Jak chronić się przed współuzależnieniem?
Kluczowe znaczenie w ochronie przed współuzależnieniem mają indywidualne predyspozycje. Mowa tutaj o skupieniu uwagi na własnych potrzebach. Ważny jest wysoki poziom asertywności i jasne stawianie granic. Kluczowe jest, aby zachować równowagę w związku, by nie rozwinęła się przemoc fizyczna, psychiczna, ekonomiczna czy seksualna. Dodatkowo istotne jest, aby inni członkowie rodziny byli świadomi występującego problemu. Niezwykle ważne jest budowanie wsparcia emocjonalnego i zabezpieczającego na wypadek kryzysu. Jednak należy mieć na uwadze, że im dłużej trwa się w relacji z alkoholikiem, tym wyższe prawdopodobieństwo współuzależnienia.
Gdzie szukać pomocy w przypadku współuzależnienia?
Tak samo, jak uzależnienie tak i współuzależnienie wymaga fachowej pomocy. Syndrom ten na stałe zakorzenia się w psychice, stąd też kluczowe jest skorzystanie ze wsparcia psychoterapeutów lub terapeutów ds. uzależnień. Nie warto zwlekać, gdyż z czasem współuzależnienie przybiera na sile i powoduje większe spustoszenie w psychice. Stąd też należy niezwłocznie skorzystać z pomocy profesjonalistów, jaką oferuje prywatny ośrodek leczenia uzależnień we Wrocławiu „Przebudzenie”.
Uzależnienie od alkoholu odciska piętno na całej rodzinie. Ważne jest, aby jak najszybciej podjąć odpowiednie działania, by nie doszło do współuzależnienia. Warto pamiętać, że pomoc specjalistów będzie nieoceniona, nie tylko w przypadku istniejącego już syndromu.
Redaktor główny w serwisie pieknieizdrowo.pl – Pasjonuje się zdrowiem i urodą.
